Czym są, czym grozi zakażenie i sposoby zapobiegania bakteriom grupy coli i Escherichia coli w wodzie
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi określa wymagania jakim powinna odpowiadać woda pitna. Powinna ona być pozbawiona wyszczególnionych w wyżej wymienionym dokumencie organizmów i innych parametrów mikrobiologicznych. Tylko wtedy może być ona zdatna do użytkowania i spożywania.
Bakterie grupy coli (total coliforms) są to Gram-ujemne, oksydazo-ujemne bakterie należące do rodziny Enterobacteriaceae, które charakteryzują się niewytwarzaniem przetrwalników. Są zdolne do wytwarzania enzymu, dzięki któremu kolonie uzyskują barwę od różowej do czerwonej na podłożu CCA, a na tackach w metodzie NPL celki są koloru żółtego. Powszechnie występują w środowisku naturalnym – w wodzie, glebie, materiale roślinnym, a także w przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt. Obecność bakterii grupy coli w wodzie nie jest jednoznacznym dowodem zanieczyszczenia, lecz może wskazywać na błędy w uzdatnianiu, przechowaniu lub dystrybucji wody.
Escherichia coli (E. coli) są to bakterie Gram-ujemne, oksydazo-ujemne należące do rodziny Enterobacteriaceae. Pałeczki te charakteryzuje zdolność do wytwarzania enzymów odpowiadających za właściwe, rozpoznawalne zabarwienie kolonii od barwy ciemno niebieskiej do filetowej na podłożu CCA, a na tackach w metodzie NPL celki zabarwiają się na kolor żółty i świecą pod lampą UV. Potocznie nazywana jest pałeczką okrężnicy, gdyż wchodzi w skład fizjologicznego mikrobiomu jelita grubego człowieka. Badanie próbek wody na obecność Escherichia coli stanowi wskaźnik zanieczyszczenia, a wykrycie jej obecności może wskazywać na istnienie ryzyka zachorowania.
Nie wszystkie szczepy bakterii grupy coli są groźne dla zdrowia człowieka, jednak istnieją takie, które po dostaniu się ze środowiska zewnętrznego do naszych tkanek mogą spowodować poważne objawy zakażenia. Podobnie jak w przypadku innych chorób przebieg infekcji bakteryjnych zależą od ogólnego stanu zdrowia i kondycji zainfekowanego, a także od ilości spożytych wraz z wodą bakterii i ich rodzaju. Najbardziej narażoną grupą są osoby z obniżoną odpornością, a także osoby w młodym wieku, osoby starsze i kobiety w ciąży.
Pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj 3 – 8 dni od zakażenia, gdyż bakterie potrzebują czasu żeby namnożyć się w organizmie. Do najczęściej pojawiających się objawów zakażenia należą:
- gwałtowna biegunka,
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- podwyższona temperatura ciała.
Do najniebezpieczniejszych należą enterokrwotoczne szczepy E. coli, które zdolne są do wytwarzania toksyn, mogących w najgorszym przypadku doprowadzić do szeregu chorób układu pokarmowego. Enterokrwotoczne szczepy E. coli wywołują niebezpieczną w skutkach biegunkę krwotoczną i groźne stany zapalenia żołądka i jelit, które często prowadzą do różnych powikłań, w tym zespołu hemolityczno-mocznicowego.
Woda, w której znajdują się bakterie grupy coli i E. coli nie nadają się do spożycia i jakiegokolwiek użytkowania przez człowieka w celach higienicznych. Najprostszą formą dezynfekcji jest przegotowanie wody. Pałeczki okrężnicy giną, gdy temperatura wody sięga powyżej 60°C. Wystarczy tylko 20 min gotowania, by skutecznie usunąć bakterie z wody. Jest to jednak nieefektywna metoda dezynfekcji, gdyż do ponownego użycia wody trzeba ją ponownie gotować. W celu długotrwałego wyeliminowania tych bakterii z wody należy sięgnąć po inne metody np.:
- chlorowanie,
- ozonowanie,
- stosowanie lamp UV.
Najczęściej stosowaną metodą dezynfekcji jest chlorowanie, której bardzo dużą zaletą jest niska cena wykonania usługi, dlatego że jest możliwa jej realizacja na własną rękę, bez potrzeby korzystania z pomocy firm zewnętrznych. Ozonowanie jest skuteczniejsze pod względem wybijania bakterii niż chlorowanie, nie zmienia właściwości smakowych wody, ale jest kosztowniejsze, a jego efekty nie zawsze utrzymują się na długo. Często ozonowanie jest parowane wraz z lampami UV, których promieniowanie niszczy strukturę DNA i RNA bakterii, przez co tracą możliwości namnażania się. Jest to najbardziej efektywna metoda dezynfekcji wody, która niestety działa miejscowo. Więcej informacji na temat dezynfekcji wody można znaleźć w innym artykule na naszej stronie „Jakość wody chlorowanej”.
Olkuskie Wodociągi każdego dnia podejmują starania, aby zapewnić Mieszkańcom wodę najwyższej jakości. Po przeprowadzeniu w laboratorium szeregu analiz jesteśmy w stanie w 100% stwierdzić, że woda która jest podawana do sieci jest przydatna do spożycia dla ludzi i spełnia wszystkie wymagane normy. Laboratorium Badania Wody i Ścieków codziennie, siedem dni w tygodniu bada wodę pod kątem mikrobiologicznym i fizykochemicznym, zapewniając stałą kontrolę i nadzór nad jakością wody.
