Co zrobić aby sprawdzić czy woda ze studni jest zdatna do spożycia?
Wielu z nas posiada własną studnię. Zanim zdecydujemy się na czerpanie z niej wody w celach spożywczych należy sprawdzić czy jest to bezpieczne. Czasami wydaje nam się, że taka woda jest krystalicznie czysta i gotowa do spożycia. Nic bardziej mylnego. W wodzie studziennej mogą znajdować się groźne dla naszego zdrowia mikroorganizmy czy związki chemiczne. Nadaje się ona do spożycia gdy spełnia wymagania zawarte w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Do najczęściej badanych przez nasze laboratorium parametrów w wodzie pobranej ze studni należą:
- Badania mikrobiologiczne.
- Ogólna liczba mikroorganizmów w 22±2 ˚C po 72 h
- Liczba bakterii grupy coli i Escherichia coli
- Liczba paciorkowców kałowych
Badania mikrobiologiczne są to jedne z najważniejszych badań wody przeznaczonej do spożycia. Pozwalają określić czy w wodzie, którą chcemy spożywać, znajdują się chorobotwórcze drobnoustroje, zagrażające naszemu zdrowiu. Bakterie te często są przyczyną wielu dolegliwości ze strony układu pokarmowego czy też układu moczowego. Mogą być szczególnie niebezpieczne dla ludzi z obniżoną odpornością i małych dzieci. Najczęściej pojawiają się po zanieczyszczeniu wody przez materię organiczną, odpadami ludzkimi czy też zanieczyszczeniami pochodzącymi z powierzchni ziemi. Obecność wyżej wymienionych bakterii lub przekroczona liczba mikroorganizmów w badanej wodzie dyskwalifikuje ją jako wodę do celów spożywczych.
- Badania fizykochemiczne:
- Mętność
- Barwa
- Przewodność
- Żelazo
- Mangan
- Azotany
- Twardość ogólna
Badania fizykochemiczne również są bardzo ważne i mogą nam wiele powiedzieć na temat wody, którą chcemy spożywać. Czasami wysoka mętność lub nieodpowiednia barwa może wskazywać na zbyt wysoki poziom żelaza czy manganu.
Zbyt duże stężenie żelaza czy też manganu bywa często uciążliwe w zastosowaniu wody do celów gospodarczych. Może powodować zacieki, przebarwienia, zmętnienie wody, nieprzyjemny zapach a także może osadzać się w instalacjach powodując zwężanie prześwitu rur. Zbyt duże stężenie obu tych pierwiastków może się przyczyniać również do namnażania się mikroorganizmów w osadach zalegających w naszych instalacjach.
Azotany w wodzie pochodzącej ze studni występują najczęściej na terenach rolniczych. Ich wysokie stężenie związane jest z nawożeniem pól. Zbyt wysoka zawartość w wodzie przeznaczonej do spożycia jest niebezpieczna dla zdrowia, szczególnie dla małych dzieci.
Kolejnym badaniem które warto wykonać badając wodę ze studni jest twardość ogólna. Walory smakowe twardej wody raczej są kwestią indywidualną. Twarda woda może pozostawiać osady na bateriach, czajnikach, pralkach i zmywarkach. Prowadzi również do zwiększenia zużycia środków czyszczących. Po więcej informacji zapraszamy do artykułu poświęconego wyłącznie twardości wody: Twardość wody.
Przewodność elektryczna jest ważnym parametrem, której wartość koreluje z twardością. Jej wysoki poziom może być skutkiem zanieczyszczeń wody np. przez ścieki.
Badania innych właściwości organoleptycznych wody jak zapach czy smak również mogą nam pomóc w określeniu jej przydatności do spożycia, a nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na zanieczyszczenie np. środkami chemicznymi czy namnażającymi się mikroorganizmami, wydzielającymi w warunkach beztlenowych siarkowodór, powodując nieprzyjemny zapach.
Jak pobrać wodę do badań i w czym ją dostarczyć do laboratorium?
Decydując się na samodzielne pobranie próbek wody należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu.
Wodę do badań mikrobiologicznych zawsze dostarczamy do laboratorium w sterylnych pojemnikach np. pojemniki na mocz. Wodę do badań fizykochemicznych można dostarczyć w butelkach plastikowych np. po wodzie mineralnej (nie smakowej).
Można również zgłosić się do naszego laboratorium po zestaw odpowiednio przygotowanych butelek. Zawsze służymy pomocą i na miejscu pokażemy jak odpowiednio pobrać wodę do badań.
Należy pamiętać o usunięciu sitek lub uszczelek z kranu czy zaworu, z którego ma być pobierana woda. Przed przystąpieniem do pobierania należy przez kilka minut spuszczać wodę z danego kranu w celu ustabilizowania temperatury i oczyszczenia instalacji. Następnie przemyć kran i w pierwszej kolejności pobierać wodę do badań fizykochemicznych. Kilkakrotnie przepłukać butelkę badaną wodą, a następnie napełnić ją tak aby woda się przelewała z butelki i zakręcić. Przed pobraniem wody do badań mikrobiologicznych należy, jeśli to możliwe, opalić płomieniem kran lub ewentualnie zdezynfekować środkiem dezynfekującym. Po zdezynfekowaniu delikatnie odkręcić wodę i nalać ją do sterylnych pojemników. Pamiętajmy aby w tym przypadku zostawić pęcherz powietrza.
Jeśli chodzi o transport, to najlepszym wyjściem jest jak najszybsze przewiezienie próbki (maksymalnie do 8h od pobrania) do laboratorium i w miarę możliwości zapewnić odpowiednią temperaturę np. przewożąc w termo torbie lub lodówce samochodowej.
Wyniki i co dalej?
Otrzymujemy wyniki i okazuje się, że badania mikrobiologiczne wskazują na obecność chorobotwórczych bakterii, badania fizykochemiczne mają przekroczone normy, które pozwalają na przeznaczenie danej wody do spożycia. Co dalej?
Jest wiele sposobów na uzdatnienie wody ze studni. W przypadku przekroczeń mikrobiologicznych należy skorzystać z chemicznego uzdatniania wody np. chlorowanie jej lub ozonowanie. Innymi sposobami jest zainstalowanie lamp UV, które mają działanie bakteriobójcze. W zależności od rodzaju zanieczyszczeń fizykochemicznych można dobrać odpowiednie systemy uzdatniające. Mogą to być różne systemy filtracyjne. Zaliczają się do nich m.in.: filtry mechaniczne, sznurkowe, węglowe. Istnieje również możliwość zainstalowania odżelaziaczy w przypadku bardzo dużego stężenia żelaza w wodzie czy zmiękczaczy wody, przy dużej twardości. Otrzymane wyniki pozwolą Państwu na ocenę przydatności wody do jej spożycia, a także do ewentualnego doboru uzdatniaczy. Warto wtedy skontaktować się z ekspertami w tej dziedzinie.Należy również pamiętać o tym, że regularne (min. 1/rok) monitorowanie jakości wody oraz uzdatniaczy jest kluczowe do zapewnienia zdatnej do spożycia wody.
