System zaopatrzenia w wodę Olkuskich wodociągów

System zaopatrzenia w wodę, który funkcjonuje po likwidacji kopalni rud cynku i ołowiu „Olkusz – Pomorzany”, a tym samym wyłączeniu z eksploatacji Stacji Uzdatniania Wody w Olkuszu w 2017 r., wykorzystuje istniejące zasoby wód podziemnych ujmowane za pomocą studni głębinowych, zlokalizowanych poza zasięgiem triasowego leja depresji. System został zrealizowany w wyniku szczegółowej analizy porównawczej możliwych rozwiązań. Wykonana analiza wykazała, iż najbezpieczniejszym i najkorzystniejszym pod kątem ekonomicznym rozwiązaniem będzie realizacja wariantu związanego z budową nowych studni głębinowych oraz wykorzystanie już istniejących, dla których ustalono nowe – zwiększone zasoby.
Na przestrzeni lat 2014 ÷ 2016 zrealizowano inwestycję (I etap), która obejmowała m. in.:
• wybudowanie ok. 18 km magistralnych rurociągów przesyłowych, łączących istniejące i nowe ujęcia zlokalizowane na terenie gminy Klucze z systemem wodociągowym eksploatowanym dotychczas przez PWiK Sp. z o.o. w Olkuszu,
• budowę dwóch nowych ujęć wód głębinowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą tj. siecią energetyczną oraz teletechniczną służącą do zasilania, sterowania i monitorowania w nowym systemie wodociągowym,
• zmodernizowano 2 istniejące ujęcia,
• wybudowano ok. 16 km sieci sterowniczej światłowodowej,
• ponad 9 km sieci energetycznej zapewniającej dwa niezależne źródła zasilania w energię elektryczną nowego systemu wodociągowego,
• zmodernizowano zbiorniki wody czystej „Parcze”,
• połączono magistralę „Wschód” i „Zachód” na terenie byłej Stacji Uzdatniania Wody w Olkuszu.
Główne studnie głębinowe zlokalizowane są na terenie gminy Klucze w miejscowościach: Cieślin, Bydlin i Kolbark. Dla umożliwienia przesyłu wody w wymaganej ilości wybudowano sieć magistralną pozwalającą na tłoczenie wody w kierunku gminy Olkusz i dalej w kierunku gminy Bolesław i miasta Bukowno oraz rozprowadzenie jej istniejącym systemem magistralno – rozdzielczym.
Ważnymi elementami nowego układu zasilania są zbiorniki przepływowe „Parcze”, które również funkcjonują jako wyrównawcze dla rejonu m. i gm. Olkusz. Do zbiorników przesyłana jest z kierunku gminy Klucze ilość wody konieczna dla zaopatrzenia rejonu miasta i gminy Olkusz, gminy Bolesław i miasta Bukowno. W określonych sytuacjach istnieje również możliwość przesyłu wody ze zbiorników „Parcze” w kierunku gminy Klucze.
Wykonane magistrale uzbrojono w komory pomiarowe w miejscach zasilania sieci lokalnych miejscowości gminy Klucze. Zadaniem komór pomiarowych jest uzyskanie wartości pomiarowych natężenia przepływu i wysokości ciśnienia celem wykorzystania ich dla oceny funkcjonowania sieci wodociągowej i dla kontroli rozbiorów wody. Parametry pracy sieci przekazywane są systemem GSM do centralnej dyspozytorni w siedzibie Przedsiębiorstwa.
Główne ujęcia wody oraz zbiorniki wody wyposażone są w urządzenia do dezynfekcji – lampy UV. Ponadto celem zabezpieczenia sieci wodociągowej przed wtórnym zanieczyszczeniem Przedsiębiorstwo prowadzi dezynfekcję chemiczną zarówno na ujęciach jak również w newralgicznych punktach sieci wodociągowej, wykorzystując podchloryn sodu m. in. wyprodukowany w drodze elektrolizy.
Praca całego systemu zaopatrzenia jak również poszczególnych ujęć sterowana jest zdalnie z centralnej dyspozytorni Przedsiębiorstwa lub z podstawowego ujęcia Cieślin C-3. Obiekty te są w stanie sterować oraz obejmują monitoringiem pracę całego systemu. Ponadto każde ujęcie wchodzące w skład nowego systemu oraz zbiorniki „Parcze” mogą pracować w trybie pracy automatycznej, zgodnie z ustalonym algorytmem lub mogą być przełączone w tryb manualny, gdzie parametry pracy ujęć zmienia bezpośrednio pracownik obsługi w zależności od bieżących potrzeb.
Podstawowe obiekty pracujące w systemie zaopatrzenia w wodę (ujęcia, zbiorniki wody) wyposażono w system telewizji przemysłowej oraz dodatkowe systemy bezpieczeństwa ostrzegające przed nieuprawnionym wtargnięciem na ich teren.
Uzupełnieniem zrealizowanej inwestycji będzie jej drugi etap, mający na celu w głównej mierze dywersyfikację źródeł wody, co znacząco wpłynie na poprawę bezpieczeństwa funkcjonującego systemu zaopatrzenia. Zakres drugiego etapu będzie obejmował w głównej mierze budowę dalszych ujęć głębinowych oraz niezbędnej infrastruktury przesyłowej tj. sieć wodociągowa, energetyczna oraz sterownicza światłowodowa.
Taki system ujmowania i dystrybucji wody, połączony pierścieniowo, zagwarantuje bezpieczeństwo jej dostaw oraz dywersyfikację dostępnych źródeł wody. Wraz z budową sieci magistralnych będą wykonywane sieci energetyczne zasilające nowe ujęcia oraz sieci teletechniczne umożliwiające monitorowanie i sterowanie pracą ujęć podobnie jak w zrealizowanym I etapie inwestycji.
Opisany podstawowy system zaopatrzenia w wodę odbiorców PWiK Sp. z o.o. w Olkuszu dostarcza ok. 96% całej produkowanej przez Przedsiębiorstwo wody. Pozostałe ok. 4% wody dostarczanej odbiorcom pochodzi z lokalnych eksploatowanych ujęć wodociągowych znajdujących się w miejscowościach:
– gmina Olkusz: Braciejówka, Podlesie Rabsztyńskie, Kosmolów, Zadole Kosmolowskie;
– gmina Klucze: Góry Bydlińskie;
– miasto Bukowno: Bór Biskupi, Podlesie Bukowno.